«Ժամանակ» թերթի խմբագիր, 1in.am կայքի հիմնադիր խմբագիր Արման Բաբաջանյանը Հայաստանում տպագիր մամուլի (մասնավորապես թերթերի) համար լուսավոր ապագա չի տեսնում, եթե ըստ նրա, կառավարությունը կամք չդրսևորի և տարբեր ճանապարհներով` մրցույթներով, դրամաշնորհային ծրագրերով, թերթերի աջակցության ծրագրեր չմշակի:
Խմբագրի խոսքով` հայաստանյան թերթերը վերջին ամիսներին ավելի ծանր դրության մեջ են հայտվել հատկապես «Զրպարտության և վիրավորանքի մասին» օրենքի ապաքրեականացումից հետո:
«Մի կողմից թերթերի տպաքանակը չափազանց սահմանափակ է, և թերթերը չեն կարողանում իրենց ծախսերը գոնե ինքնաբավության հասցնել, մյուս կողմից իշխանության ներկայացուցիչները հետևողականորեն ֆինանսական դժվարություների առաջ են ցանկանում կանգնեցնել թերթերին՝ դատական կարգով վիճարկելով այս կամ այն հարցը և օրենքով նախատեսված ֆինանսական ամենաբարձր փոխհատուցումն են պահանջում թերթերից, ինչն ավելի է խոչընդոտում Հայաստանում ազատ մամուլի կայացմանը»,-ասում է Բաբաջանյանը:
«Ազգ» օրաթերթի խմբագիր Հակոբ Ավետիքյանը ևս այն կարծիքին է, որ թերթը ապագայում, ինչպես և ներկայումս ոչ թե զուտ լուրեր հաղորդող լրագիր` լուր տվող պետք է լինի, այլ` ավելի մեկնաբանական և վերլուծական:
«Ժամանակ» թերթի խմբագիր, 1in.am կայքի հիմնադիր խմբագիր Արման Բաբաջանյանը Հայաստանում տպագիր մամուլի (մասնավորապես թերթերի) համար լուսավոր ապագա չի տեսնում, եթե ըստ նրա, կառավարությունը կամք չդրսևորի և տարբեր ճանապարհներով` մրցույթներով, դրամաշնորհային ծրագրերով, թերթերի աջակցության ծրագրեր չմշակի:
Խմբագրի խոսքով` հայաստանյան թերթերը վերջին ամիսներին ավելի ծանր դրության մեջ են հայտվել հատկապես «Զրպարտության և վիրավորանքի մասին» օրենքի ապաքրեականացումից հետո:
«Մի կողմից թերթերի տպաքանակը չափազանց սահմանափակ է, և թերթերը չեն կարողանում իրենց ծախսերը գոնե ինքնաբավության հասցնել, մյուս կողմից իշխանության ներկայացուցիչները հետևողականորեն ֆինանսական դժվարություների առաջ են ցանկանում կանգնեցնել թերթերին՝ դատական կարգով վիճարկելով այս կամ այն հարցը և օրենքով նախատեսված ֆինանսական ամենաբարձր փոխհատուցումն են պահանջում թերթերից, ինչն ավելի է խոչընդոտում Հայաստանում ազատ մամուլի կայացմանը»,-ասում է Բաբաջանյանը:
«Ազգ» օրաթերթի խմբագիր Հակոբ Ավետիքյանը ևս այն կարծիքին է, որ թերթը ապագայում, ինչպես և ներկայումս ոչ թե զուտ լուրեր հաղորդող լրագիր` լուր տվող պետք է լինի, այլ` ավելի մեկնաբանական և վերլուծական:
«Ինտերնետային լրատվամիջոցները զարգանալու են, և օպերատիվության ու արագության մասով իմաստ չունի դրանց հետ մրցակցել, վազելու փոխարեն ավելի լավ է վերլուծել»,- ասում է Ավետիքյանը: Նրա խոսքով` թերթերի ապագան բավականին մշուշոտ է, քանի որ չկա ընդհանուր շահերի գիտակցում, համատեղ գործունեություն և համատեղ պայքար: Իսկ վերջին շրջանում մի շարք թերթերի դատարաններում հայտնվելը դրա վառ ապացույցն է:
«Ժամանակ» թերթի խմբագիրն ասում է, որ երբ նկատեց, որ թերթերի համար պայմանները գնալով սահմանափակվում են Հայաստանում, հասկացավ, որ խնդրի միակ լուծումը պետք է փնտրել համացանցում: «Ես իմ խնդիրը լուծել եմ շատ պարզ. տեսնելով, որ Հայաստանում արդեն թերթերը մրցունակ չեն, և վստահ լինելով, որ վաղ թե ուշ օնլայն իրականությունը հաղթելու է թերթերին, ես ստեղծել եմ «Առաջին լրատվականը» հենց «Ժամանակ» թերթի բազայի հիման վրա»,- ասում է Բաբաջանյանը։
Նրա խոսքով՝ ներկայումս խմբագրությունը երկու հիմնական ուղղությամբ է աշխատում՝ տպագիր և օնլայն: Խմբագիրն ասում է, որ իր կանխատեսումները արդարացված են, քանի որ ընդամենը վեց ամսում «1in.am»-ը գրավեց ընթերցողների բանակ: Այսօր կայքն օրական միջին հաշվով ունի մոտ 15 հազար ընթերցող և ավելի քան 9 հազար բաժանորդ` facebook սոցիալական ցանցի միջոցով: Սա այն դեպքում, երբ Հայաստանում թերթի տպաքանակը միջինը 5 հազար օրինակ է:
«Կարծում եմ` անխուսափելի է Հայաստանում թերթի փոխարինումը օնլայն կայքով: Թերթը դառնում է վնասաբեր, և ես չեմ կարծում, որ առաջիկա նախագահական և խորհրդարանական ընտրություններից հետո շատ թերթեր կշարունակեն տպվել»:
Ինչ վերաբերում է թերթերի շահութաբերությանը, ապա Բաբաջանյանի խոսքով` թերթերին օգնելու և այնտեղ գովազդներ տեղադրելու ցանկություն ունեցողները Հայաստանում կաշկանդված են, քանի որ եթե նրանց գովազդը հայտնվի ընդդիմադիր կեցվածք ունեցող թերթերում, խնդիր կունենան իշխանության հետ: Իսկ Հայաստանում բիզնեսը և քաղաքականությունը սերտաճած են, համոզված է «Ժամանակի» խմբագիրը:
«Այս ամենի պատճառով թերթում գովազդ մենք կատեգորիկ չունենք, իսկ օնլայնի պարագան մի փոքր այլ է. մարդիկ այստեղ ավելի ազատ են գովազդ տեղադրելու հարցում»,-ասում է Բաբաջանյանը:
Այս հարցում Բաբաջանյանի հետ Ավետիքյանը համաձայն չէ, նշելով, որ եկամտաբերության իմաստով տպագիր թերթը ավելի շահութաբեր է: Իր կարծիքով կայքում գովազդ տեղադրել ցանկացողները քիչ են: «Ազգ»-ի կայքում ներկայումս տեղադրված է ընդամենը երեք գովազդ, այն էլ արտասահմանից են պատվիրել:
Մինչդեռ «Ազգ» օրաթերթի կայքը գործում է 2001թ-ից և խմբագրի ասելով օրական ունենում է միջինը 6000 այցելու: Թերթի տպաքանակը ներկայումս 3100 օրինակ է, սակայն ձմռան ամիսերին այն նվազում և հասնում է մինչև 2600-2800 օրինակի:
«Ինտերնետային շուկայում գովազդատուները քիչ են, մինչդեռ թերթի տպագիր տարբերակը գովազդ է բերում: Մեր կայքը ներդրում է ապագայի հաշվին, թեև վստահ չեմ, որ ապագայում այն եկամտաբեր կդառնա»,- ասում է Ավետիքյանը:
Այդուամենայնիվ, խմբագիրը նշում է, որ թերթերի տպաքանակները գնալով նվազում են. 90-ականներին «Ազգը» ուներ մինչև 42 հազ. տպաքանակ, իսկ ներկայումս հայաստանյան թերթերի միջին տպաքանակը միասին այդքան չի լինի:
Աղբյուր` JNews.am