Skip to content

Անկեղծ կեղծում. հեղինակի իրավունքը խախտում են, բայց «դա էլ մեր գործն է»

Հեռուստատեսությամբ, ռադիոյով կամ տեղեկատվության տարածման այլ միջոցներով որևէ ձայնասկավառակի, խտասկավառակի գովազդի ժամանակ պարտադիր տրվում է հետևյալ հավելումը` «գնեք միայն արտոնագրված, հոլոգրաֆիկ նշանով սկավառակները»:

Սա խոսում է այն մասին, որ շուկան լիքն է ոչ արտոնագրված, կամ ինչպես ընդունված է ասել «պիրատական» արտադրանքով, որտեղ հեղինակային իրավունք ասվածն ընդհանրապես չի հիշատակվում:

Այսօր յուրաքանչյուր խանութում, գետնանցումում կարելի է գտնել կամայական սկավառակ`ինչպես տեղական, այնպես էլ արտասահմանյան արտադրության: Իհարկե, խոսքը դրանց ոչ արտոնագրված տարբերակի մասին է, ընդ որում, օրիգինալից մի քանի անգամ մատչելի գնով` 700-1000 դրամով: Դրանց հեղինակները` «պիրատները», իրենց արարքը արդարացնում են նրանով, որ արտադրանքի ոչ օրիգինալ տարբերակն ավելի մատչելի և հասանելի է քաղաքացու գրպանին, իսկ սկավառակի հեղինակի իրավունքներն իրենց քիչ են հուզում:

2011 թ-ի մարտի 1-ից ուժի մեջ է մտել «Հսկիչ նշանների (դրոշմապիտակների) միջոցով տեսաձայնային մագնիսական կրիչների պարտադիր դրոշմավորման մասին» ՀՀ օրենքը, որի լիարժեք կիրառման դեպքում «պիրատական» սարդոստայնը հօդս կցնդի և խանութներում կվաճառվեն միայն արտոնագրված, հոլոգրաֆիկ նշանով սկավառակներ, իսկ հեղինակների իրավունքները պաշտպանված կլինեն:

Հեռուստատեսությամբ, ռադիոյով կամ տեղեկատվության տարածման այլ միջոցներով որևէ ձայնասկավառակի, խտասկավառակի գովազդի ժամանակ պարտադիր տրվում է հետևյալ հավելումը` «գնեք միայն արտոնագրված, հոլոգրաֆիկ նշանով սկավառակները»:

Սա խոսում է այն մասին, որ շուկան լիքն է ոչ արտոնագրված, կամ ինչպես ընդունված է ասել «պիրատական» արտադրանքով, որտեղ հեղինակային իրավունք ասվածն ընդհանրապես չի հիշատակվում:

Այսօր յուրաքանչյուր խանութում, գետնանցումում կարելի է գտնել կամայական սկավառակ`ինչպես տեղական, այնպես էլ արտասահմանյան արտադրության: Իհարկե, խոսքը դրանց ոչ արտոնագրված տարբերակի մասին է, ընդ որում, օրիգինալից մի քանի անգամ մատչելի գնով` 700-1000 դրամով: Դրանց հեղինակները` «պիրատները», իրենց արարքը արդարացնում են նրանով, որ արտադրանքի ոչ օրիգինալ տարբերակն ավելի մատչելի և հասանելի է քաղաքացու գրպանին, իսկ սկավառակի հեղինակի իրավունքներն իրենց քիչ են հուզում:

2011 թ-ի մարտի 1-ից ուժի մեջ է մտել «Հսկիչ նշանների (դրոշմապիտակների) միջոցով տեսաձայնային մագնիսական կրիչների պարտադիր դրոշմավորման մասին» ՀՀ օրենքը, որի լիարժեք կիրառման դեպքում «պիրատական» սարդոստայնը հօդս կցնդի և խանութներում կվաճառվեն միայն արտոնագրված, հոլոգրաֆիկ նշանով սկավառակներ, իսկ հեղինակների իրավունքները պաշտպանված կլինեն:

Մինչդեռ երևանյան սկավառակ վաճառող մի քանի խանութների և գետնանցումների հարակից հատվածներում սկավառակի սեղանիկների աշխատողները միաբերան պնդում են, որ նոր օրենքը կմոնոպոլիզացնի այս բիզնեսը:

«10-15 տարի այս գործով զբաղվողներին խաղից կհանեն, որից հետո մի 3 ամիս անց բնակչության բողոքների հիման վրա կհայտնվի կիսաօլիգարխիկ որևէ մեկը, ով պատրաստ կլինի բարձր ատյանների հետ գործարքի մեջ մտնել և սկավառակների մեծ խանութ բացելով` իր ձեռքը կվերցնի ողջ գործը: Նպատակը ոչ թե «պիրատական» ապրանքի դեմ պայքարելն է, այլ մեզ խաղից հանելը: Թե չէ պիրատությունը կա ու կլինի»,- ասում է Երևանի սկավառակների խանութներից մեկի տնօրենը:

Անդրադառնալով հեղինակային իրավունքին` վերջինս ասաց, որ, իհարկե, ընդունում է, որ իրենք խախտում են ստեղծագործողների և կատարողների իրավունքները, բայց ոչինչ չեն կարող անել, դա էլ իրենց գործն է:

Նոր օրենքը, ըստ սկավառակ վաճառողների, դաշտը չի կարգավորի, քանի որ դրա դեմ պայքարող համապատասխան ծառայությունները «պիրատական» սկավառակներ արտադրողների հետ գործարքի մեջ են:

Երգահան Արա Գևորգյանը, ով գրեթե ամեն օր առնչվում է հեղինակային իրավունքի ոտնահարման դեպքերի հետ, երանի է տալիս, որ այս նոր օրենքը իսկապես սկսի գործել. «Երանի ամեն ինչ լիներ այնպես ինչպես նախատեսված է նոր օրենքում: Երանի այդ նոր օրենքը շատ արագ մտնի ուժի մեջ և սկսի կիրառվել, որից կօգտվեն և հեղինակները, և պետությունը»:

Արա Գևորգյանը կարծում է, որ այսօր հեղինակային իրավունքի վիճակը Հայաստանում խայտառակ է. «Հայաստանը «պիրատության» մեջ «լավագույն ու ամենաբարձրակարգ» տեղերն է գրավում, բայց այդ դաշտը վերջապես պետք է կարգավորվի»,- ասում է երգահանը:

Անդրադառնալով «պիրատների» այն դիտարկմանը, թե CD-ների կամ DVD-ների օրիգինալ տարբերակն ավելի թանկ է, և հետևաբար իրենք ստեղծում են համեմատաբար էժանը, որ հասանելի լինի քաղաքացիներին, Գևորգյանն ասում է, որ դա էլ նրանց չի արդարացնում և իրավունք չի տալիս կեղծել իր աշխատանքը. «Կոնկրետ իմ ձայնասկավառակները տպվում են ամերիկյան բարձրակարգ թանկարժեք գործարաններում և բնականաբար շատ թանկ գեղարվեստական ձևավորում ունեն, որտեղ գրված է, թե ովքեր են նվագում, ինչ աշխարհահռչակ երաժիշտներ: Սակայն շատ կարճ ժամանակ անց ես մեր շուկայում տեսնում եմ իմ ձայնասկավառակը առանց այդ անունների ու ձևավորման: Իսկ չէ՞ որ ես վճարել եմ հենց այդ անունների համար»:

Աղբյուր` JNews.am