Skip to content

Դիմանալով քաղցին կամ հացադուլը, որ փոխում է աշխարհը

ժողովրդավարության ուղին ընտրած երկրներում հասարակական ըմբոստությունը սահմանված և ընդունված կատեգորիա է: Իսկ հասարակությունն իր ըմբոստությունն արտահայտելու և իշխող անարդարություններին դեմ կանգնելու համար դիմում է ամենատարբեր միջոցների, որոնց համար երբեմն տուժում է հենց ինքը` հասարակությունը: Անհատական ու մասսայական դասադուլներ, գործադուլներ, հացադուլներ… այսքանից թերևս ամենավտանգավորը առողջության համար հացադուլն է:

Եթե հավատանք բնագիտական դասագրքերին, ապա մարդն առանց ջրի կարող է ապրել 3, իսկ առանց սնվելու 40 օր: Գոյություն ունի հացադուլի երկու տեսակ` չոր և խոնավ: Հեղուկների, մասնավորապես ջրի օգտագործման դեպքում հացադուլն անվանվում է խոնավ, այս դեպքում մարդու օրգանիզմն ավելի երկար դիմանալու հնարավորություն է ունենում: Հացադուլի հետևանքներն իրենց բացասական ազդեցությունն են թողնում օրգանիզմի բնականոն աշխատանքի վրա, ինչը հանգեցնում է մի շարք առողջական խնդիրների:

Այսկերպ հացադուլ անողներն արտահայտում են իրենց դժգոհությունն ու սեփական օրինակով ցույց տալիս, որ գաղափարը լսելի և իրականացված լինելու համար արժե զոհաբերել անձնական առողջությունն ու երբեմն նույնիսկ ֆիզիկական գոյությունը:

«Հացադուլային ըմբոստությունը» կարծես այլևս օտար չէ նաև Հայաստանում:

ժողովրդավարության ուղին ընտրած երկրներում հասարակական ըմբոստությունը սահմանված և ընդունված կատեգորիա է: Իսկ հասարակությունն իր ըմբոստությունն արտահայտելու և իշխող անարդարություններին դեմ կանգնելու համար դիմում է ամենատարբեր միջոցների, որոնց համար երբեմն տուժում է հենց ինքը` հասարակությունը: Անհատական ու մասսայական դասադուլներ, գործադուլներ, հացադուլներ… այսքանից թերևս ամենավտանգավորը առողջության համար հացադուլն է:

Եթե հավատանք բնագիտական դասագրքերին, ապա մարդն առանց ջրի կարող է ապրել 3, իսկ առանց սնվելու 40 օր: Գոյություն ունի հացադուլի երկու տեսակ` չոր և խոնավ: Հեղուկների, մասնավորապես ջրի օգտագործման դեպքում հացադուլն անվանվում է խոնավ, այս դեպքում մարդու օրգանիզմն ավելի երկար դիմանալու հնարավորություն է ունենում: Հացադուլի հետևանքներն իրենց բացասական ազդեցությունն են թողնում օրգանիզմի բնականոն աշխատանքի վրա, ինչը հանգեցնում է մի շարք առողջական խնդիրների:

Այսկերպ հացադուլ անողներն արտահայտում են իրենց դժգոհությունն ու սեփական օրինակով ցույց տալիս, որ գաղափարը լսելի և իրականացված լինելու համար արժե զոհաբերել անձնական առողջությունն ու երբեմն նույնիսկ ֆիզիկական գոյությունը:

«Հացադուլային ըմբոստությունը» կարծես այլևս օտար չէ նաև Հայաստանում:

Մարտի 10-ից Ազատության հրապարակում հացադուլ է անում նախագահի նախկին թեկնածու, «Ժառանգություն» կուսակցության ղեկավար Րաֆֆի Հովհաննիսյանը, ով համաձայն չէ ընտրությունների պաշտոնական արդյունքների հետ` համարելով դրանք կեղծված և պահանջում է վերականգնել ՀՀ քաղաքացու ընտրելու սահմանադրական հիմնարար իրավունքը: Քաղաքացիներից մի քանիսը կարճ ժամանակով միանում են Հովհաննիսյանին` այդպիսով իրենց զորակցությունը հայտնելու համար:

Սա Րաֆֆի Հովհաննիսյանի թվով երկրորդ հացադուլն է: Հովհաննիսյանի առաջին հացադուլը կրկին գարնանն էր` 2011 թվականի մարտի 16-ին, որը տևեց 15 օր: Նա այն կոչել էր «Ազատության ծոմ» և կրկին պահանջը քաղաքական էր:

Այսօր լրանում է Հովհաննիսյանի հացադուլի 17-րդ օրը, բայց դադարեցնելու մասին խոսք կարծես թե չի գնում: Դժվար է նաև ասել, թե արդյոք այն կշարունակվի մինչև նախապես հայտարարված ապրիլի 9-ը` Հայաստանի նախագահի երդմնակալության օրը, որի վերաբերյալ Հովհաննիսյանը հայտարարել էր` «դա իրենք կանեն իմ դիակի վրա»:

Մեկ այլ նախագահի թեկնածու Անդրեաս Ղուկասյանը ևս հացադուլ էր հայտարարել, որը նա պահեց նախընտրական ողջ շրջանում` հունվարի 21-ից: Նա էլ կոչ էր անում դադարեցնել շինծու ընտրությունները և անվավեր ճանաչել գործող նախագահ և նախագահի թեկնածու Սերժ Սարգսյանի գրանցումը: Նրան էլ մի քանիսը զորակցեցին կարճաժամկետ հացադուլով: Ղուկասյանը դադարեցրեց հացադուլը միայն ընտրությունների հաջորդ օրը` փետրվարի 19-ին` հացադուլի 30-րդ օրը: Ղուկասյանը նշել էր, որ հացադուլի հետևանքով նա շուրջ 15 կիլոգրամ քաշի կորուստ է ունեցել:

Համաշխարհային պատմությունը վկայում է մի շարք քաղաքական գործիչների, իրավապաշտպանների, բնապահպանների հացադուլի մասին, որի արդյունքում ոմանց հաջողվել էր հասնել իրենց պահանջներին, սակայն կան նաև օրինակներ, երբ քաղցին դիմադրելու արդյունքում հացադուլ պահողների առողջությունը անդառնալիորեն քայքայվել է:

Ամենահայտնի քաղաքական գործիչը, ով իր կյանքի ընթացքում 16 անգամ դիմել է հացադուլի «օգնությանը», հնդիկ քաղաքական և հոգևոր առաջնորդ Մահաթմա Գանդին էր: Նա հայտնի դարձավ իր «առանց բռնության» փիլիսոփայության շնորհիվ: Առաջին անգամ նա դիմեց հացադուլի 1932 թ-ին, ինչը հանգեցրեց հակառակորդի տեղի տալուն: 1948 թ-ին միջազգային հակամարտությունների դադարեցման անհաջող փորձից հետո Գանդին կրկին դիմեց հացադուլի` հայտարարելով. «Մահն ինձ համար հրաշալի ազատում կլինի: Լավ է մահանալ, քան լինել Հնդկաստանի ինքնաոչնչման անօգուտ վկան»:

Դրանից կես տարի անց Մահաթմա Գանդին սպանվեց ֆանատիկ-ինդուիստի կողմից: Գանդին 78 տարեկան էր:

Հացադուլը հաճախակի կիրառվող երևույթ էր նաև «երկաթյա վարագույրի» ետևում գտնվող ԽՍՀՄ տարածքում: Իրավապաշտպան Անդրեյ Սախարովը դիմել է հացադուլի 3 անգամ, որից ամենաերկարը (1985թ.) տևել է 178 օր: Ակադեմիկոսի հացադուլն ի վերջո ծառայեց բուն նպատակին, և նրա կնոջը թույլ տվեցին վիրահատվել Արևմուտքում:

Րաֆֆի Հովհաննիսյանի պարագայում պայքարը անհատական և միանձնյա չէ. նրան ամեն օր սատարելու են գնում մտավորականներ, քաղաքական գործիչներ, ուսանողներ և շարքային քաղաքացիներ, ովքեր հավատում են «Րաֆֆու բարևի» զորությանը: Իսկ հացադուլի վայրը շատ խորհրդանշական է, քանի որ հենց Ազատության հրապարակում են հանրահավաքներ սկսել 1988-ից` Ղարաբաղյան շարժման ժամանակ: Այդ վայրն առ այսօր ժողովրդի ազատության և միահամուռ պայքարի խորհրդանիշն է: 

Աղբյուր` JNews.am