Բլոգեր, լրագրող և մարդու իրավունքների պաշտպան Ժիլա Բանիյաղուբիին և նրա ամուսին Բահման Ամույիին մեկ տարի առաջ ձերբակալել էին Իրանում հետընտրական անկարգություններ հրահրելու մեղադրանքով: Նրան ազատ են արձակել գրավի դիմաց, մինչդեռ ամուսինը գտնվում է բանտում:

Իրենց ձերբակալման տարեդարձի կապակցությամբ Բանիյաղուբը հրապարակել է հետևյալ ակնարկը.

Մեկ տարի առաջ մի այսպիսի գիշեր նրանք զանգեցին մեր հարևանի դուռը և ասացին. «Մենք ձեր սենյակակիցների բարեկամներն ենք: Նրանց զանգը չի աշխատում: Խնդրում ենք, բացեք դուռը»: Մեր հարևանը բացեց դուռն առանց իմանալու, որ նրանք եկել էին մեզ ձերբակալելու: Միշտ էլ այդպես է: Նրանք միշտ էլ գալիս են մարդկանց ձերբակալելու նույն ոճով:

Երբ ինձ ազատեցին բանտից, մեր հարևանը երկար ժամանակ ամաչում էր ինձ բարևել, որովհետև նա էր բացել դուռը այն մարդկանց, ովքեր ինձ և Բահմանին տարան բանտ: Ինչո՞ւ էր նա ամաչում: Ես նրան ասացի՝ թող նրանք ամաչեն, ովքեր քեզ խաբել են:

Այսպիսի գիշեր էր, երբ Բահմանը, որին ծեծել էին մահակներով, հոգնած վերադարձավ տուն ինձանից շուտ և պառկեց քնելու: Երբ ես եկա, նա ինձ ասաց. «Ժիլա, ինձ մի բաժակ տաք թեյ բեր և տաք ջրով շիշ, որպեսզի դնեմ կապտուկներիս վրա»:

Read More »Իրան. Ձերբակալված լրագրողների և նրանց քննիչների տարբերությունը

Երեկ «Հետքի» լրագրող Գրիշա Բալասանյանը Հատուկ քննչական ծառայությունից ստացել է Ռուբեն Հայրապետյանի նկատմամբ քրեական գործի հարուցումը մերժելու մասին որոշումը: Այն ներկայացնում ենք ամբողջությամբ.

ՊԱՐԶԵՑԻ

2011 թ. փետրվարի 9-ին ՀՀ գլխավոր դատախազությունից ստացվել է «Հետք» թերթի լրագրող Գրիշա Բալասանյանի, նույն թերթի խմբագիր Էդիկ Բաղդասարյանի` ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Ռուբեն Հայրապետյանի կողմից Գրիշա Բալասանյանի մասնագիտական օրինական գործունեությանը խոչընդոտելու վերաբերյալ հաղորդումը, եւ դրան կից ներկայացվել է նաեւ վերջինիս ու Ռուբեն Հայրապետյանի հեռախոսազրույցի ձայնագրությունը պարունակող լազերային սկավառակը:

Նյութերի նախապատրաստման ընթացքում «Հետք» թերթի լրագրող Գրիշա Բալասանյանն իր բացատրություններով հայտնել է, որ ՀՀ Ազգային ժողովում չի կարողացել հանդիպել Ռուբեն Հայրապետյանին եւ նրան հարցեր ուղղել, քանի որ վերջինս եւ նրա օգնականը բացակայել են:

Ռուբեն Հայրապետյանին հարցեր տալու նպատակով 2011 թ. փետրվարի 2-ին զանգահարել է նրա բջջային հեռախոսահամարին եւ ներկայացել է որպես «Հետք» թերթի լրագրող: Այդ լսելուց հետո նա իրեն անվանել է տգետ ու ասել, որ իր հետ կապվեն միայն մամուլի ծառայության միջոցով, ու անջատել է հեռախոսը:

Նորից զանգահարել է նրան, հարցրել, թե ինչու է իրեն վիրավորում, սակայն Ռուբեն Հայրապետյանն իր հասցեին հայհոյանքներ է տվել եւ անջատել հեռախոսը` դրանով խոչընդոտելով իր մասնագիտական գործունեության իրականացմանը:

Read More »Ա1+. Հետո ինչ, որ հայհոյել է

«Ա1+» ինտերնետային կայքը մեկն է այն վեց մրցանակակիրներից, որին այս տարի հունիսի 15-ին Նորվեգիայի Նոբելյան ինստիտուտում կհանձնվի Fritt Ord Press Prize-2011-ը:

Fritt Ord (Օսլո) եւ ZEIT (Համբուրգ) հիմնադրամների որոշմամբ այս տարի Խոսքի ազատության մրցանակին են արժանացել Ռուսաստանը, Ադրբեջանը, Ուկրաինան եւ Բելառուսը ներկայացնող 4 լրագրող, ռուսական «Չեռնովիկ» շաբաթաթերթը(Դաղստան) եւ հայկական «Ա1+» կայքը: (Հաղթողների մասին առավել մանրամասն’ մեր կայքի անգլերեն էջում ):

Մրցանակը տրվում է մամուլի ազատության ամրապնդմանը ներդրված ջանքերի համար’չնայած ճնշումներին եւ ֆինանսական դժվարություններին:

«Ա1+»-ի թեկնածությունը առաջադրել են Օսլոյի Մարդու իրավունքների տունը եւ Նորվեգիայի Հելսինկյան կոմիտեն:

Մամլո հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ «Ա1+»-ը լուսաբանում է ընդդիմության գործողությունները, կառավարության, խորհրդարանի, հասարակական կազմակերպությունների աշխատանքը, ներկայացնում տարբեր գնահատականներ եւ տեսակետներ, ապահովում ինտերնետ հեռարձակում:

Որոշումը կայացրել է 8 հոգանոց անկախ ժյուրին, որի կազմում եղել են 5 ներկայացուցիչներ Գերմանիայից, մեկական Թուրքիայից, Դանիայից, Նորվեգիայից:

«Ա1+»-ին իբրեւ մրցանակ կհանձնվի 10000 եվրո:

Այս մրցանակաբաշխությունը կազմակերպվում է Ռուսաստանի և Արևելյան Եվրոպայի լրատվամիջոցների եւ լրագրողների շրջանում 2000թ-ից ի վեր:

Հայկական լրատվամիջոցներից «Ա1+»-ն առաջինն է, որն արժանանում է այս մրցանակին:

Read More »Նոբելյան ինստիտուտում «Ա1+»-ին մրցանակ կհանձնվի

Սահմաններ չճանաչող ու բացարձակ ազատ թվացող ինտերնետը ցանկացած պահի կարող է «անազատության» մեջ հայտնվել, եթե նման ցանկություն հայտնեն տվյալ ոլորտը տնօրինող կազմակերպությունների վրա ազդեցություն ունեցող մարմինները:

«Ընդհանրապես կապի միջոցների ազատությունը բացարձակ չէ. պետությունն ասում է` անջատիր, պրովայդերներն անջատում են»,- ասում է «Ինտերնետ հանրություն» ՀԿ փոխնախագահ, «Արմինկո» ընկերության տեխնիկական գծով տնօրեն Գրիգոր Սաղյանը:

Ըստ նրա, Հայաստանում ստանալով համապատասխան լիցենզիա` պրովայդերները ընդունում են խաղի կանոնները: Լիցենզիայում, նրա խոսքերով, հստակ գրված է, թե որ դեպքերում պետք է կատարվեն պետության պայմանները և որ դեպքում է հնարավոր զրկվել այդպիսի գործունեություն ծավալելու իրավունքից:

Հայաստանում առաջին անգամ ինտերնետով տեղեկատվություն տարածելու և ստանալու ազատության զանգվածային արգելափակում տեղի ունեցավ 2008 թվականի ՀՀ նախագահական ընտրություններին հաջորդած մարտյան իրադարձություններից հետո, երբ այդ ժամանակ գործող նախագահ Ռոբերտ Քոչարյանը երկրում 20-օրյա արտակարգ դրություն հայտարարեց:

Այդ օրերին թերթերի մեծ մասը հրաժարվեցին տպագրվել, որովհետև իրականացվում էր գրաքննություն, իսկ լրատվական հաղորդումներով ներկայացվում էր միայն պաշտոնական տեղեկատվություն: Ըստ արտակարգ դրության մասին հրամանագրի` պարզապես արգելվում էր պետական և ներքաղաքական հարցերի վերաբերյալ պաշտոնական դիրքորոշումից տարբեր տեղեկություն ներկայացնելը:

Read More »Ազատ «արգելված» գոտի. Հայաստանում մարտյան սահմանափակումների կրկնությունը ինտերնետում բացառված չէ

Հունվարի 29-ը հայկական կիբեր օրացույցում սև շրջանակով չի նշվի, բայց այն, ինչ կատարվեց այս տարի այդ օրը դեռ երկար կհիշեն ոլորտի մասնագետները, որպես հայկական կայքերի վրա ցանցահենների (հակերների) լայնամասշտաբ հարձակման օր:

Այդ օրը ցանցահենների թեթև ձեռքով վնասվեց հայկական դոմեյնում գրանցված շուրջ 300 վեբկայք, որոնք սպասարկվում էին հայկական «Smart Systems» ընկերության կողմից: Ըստ ընկերության ուսումնասիրության, նախ վնասել էին ընկերության սերվերը, այնուհետև կոտրել ընկերության հոսթինգից օգտվող կայքերը:

Այդ ժամանակ Հայաստանի պետական կառույցներից շտապեցին հայտնել, որ պետական գերատեսչություններին պատկանող կայքերից ոչ մեկը այդ ցուցակում չկա և ավելացրին, որ նման վտանգ պետական կայքերին չի սպառնում, քանի որ դրանք լիարժեք պաշտպանված են: Իսկ վնասված կայքերը հիմնականում պատկանում էին անհատ անձանց կամ մասնավոր ընկերություններին։

Խնդրի հետ անմիջական կապ ունեցող մասնագետները տեղեկացրին, որ հարձակվողները դրսից էին, մեղավորները` նույնպես:

Read More »Կիբեր հարձակում. Հայաստանի տեղեկատվական անվտանգությունը ինտերնետում

Հայերեն բովանդակությունը համացանցում վերջին մեկ տարվա ընթացքում զգալիորեն ավելացել է, և այս ուղղությամբ բավական աշխատանք է արվել:

Ինֆորմացիոն Տեխնոլոգիաների Ձեռնարկությունների Միության գործադիր տնօրեն Կարեն Վարդանյանի խոսքով` մեկ տարի առաջ համացանցում հայերեն բովանդակություն գրեթե չկար, իսկ այժմ ստեղծվել են տարբեր թեմաներով բազմաթիվ հայալեզու կայքեր և բլոգեր:

«Հայաստանում օրեցօր ավելանում է համակարգիչ ունեցողների և ինտերնետ օգտագործողների քանակը, ուստի այս ամենի արդյունքում մեծանում է նաև շուկան և հայերեն բովանդակության պահանջարկը: Իրականում հայալեզու բովանդակության ավելացումը պայմանավորված է հայ ինտերնետ օգտագործողների և հայկական լսարանի մեծացմամբ»,- ասում է Վարդանյանը:

Փորձագետները շեշտում են նաև, որ այդ ավելացումը հիմնականում կատարվել է զուտ անհատների նախաձեռնությամբ կամ նվիրյալների ջանքերով: Իսկ նման մոտեցումը չի կարող համակարգային փոփոխություններ մտցել այս ասպրեզում:

Read More »Մաշտոցի հետևորդները համացանցում. հայերեն էլ-բովանդակությունը ավելանում է նվիրյալների շնորհիվ

Դեռևս 2009 թվականին համացանցի ներխուժումը Հայաստան գնահատվում էր 15 տոկոսից էլ ցածր, սակայն այսօր, ըստ տարբեր տվյալների, այդ ցուցանիշը մոտենում է 80 տոկոսի:

Հանրային ծառայությունները կարգավորող հանձնաժողովի 2010 թվականի հոկտեմբերի տվյալներով համացանցը հասանելի է Հայաստանի բնակչության գրեթե կեսին (47,1 տոկոս): Սակայն ըստ որոշ հայ փորձագետների՝ այս թվերը չափազանցված են:

Ակնհայտ է, որ այս ցուցանիշը բջջային հեռախոսներից համացանց մուտք գործելու հաշվին համացանցից օգտվողների թվի ավելացման արդյունք է: Հանձնաժողովի տվյալներով՝ լայնաշերտ, այսինքն՝ գերարագ ինտերնետից Հայաստանում օգտվում է ընդամենը 160 000 մարդ: «Ինտերնետ հանրություն» ՀԿ նախագահ Իգոր Մկրտումյանը կարծում է, որ Հայաստանում անհրաժեշտ է իրականացնել համացանցից օգտվողների քանակի անկախ ուսումնասիրություն:

Իր հերթին Ինֆորմացիոն տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության գործադիր տնօրեն Կարեն Վարդանյանը նշում է, որ գոյություն չունի համացանցից օգտվողների հաշվարկման համընդհանուր հաստատված մեթոդիկա: «Եթե հաշվի առնենք սմարթֆոնների և բջջային հեռախոսների միջոցով շարժական ինտերնետից օգտվողներին, ապա 1, 5 միլիոն օգտվողների մասին վիճակագրությունը ճիշտ է: Սակայն պետք է նկատի ունենալ համացանցի իրական օգտագործողներին՝ DSL-ով, կապի օպտիկական ալիքներով», – ասում է Վարդանյանը:

Read More »Էլ-համայնքի քարտեզ. Հայաստանում համացանցից համակարգչով օգտվում է բնակչության մեկ երրորդը