Սիրիահայ Սիլվա Առաքելյան-Գասարճյանի հետ ծանոթացել եմ համացանցի միջոցով։ Մեզ միավորել է հայրենիքի, հայոց լեզվի, հայ մշակույթի նկատմամբ ունեցած հոգածությունն ու սերը: Չնայած մեր տարիքային մեծ տարբերությանը` հետաքրքիր զրույցների եւ շփման եզրեր միշտ գտնում ենք: Մինչ սիրիական պատերազմի սկիզբը նա ապրել է Սիրիայի Հալեպ քաղաքում, սակայն  ծնվել է Ռաքքայում՝ Դեր Զոր անապատի մոտ ընկած փոքրիկ հայաբնակ գաղութում։ Եղել է մանկավարժ` տեղի դպրոցում շուրջ տասներկու տարի դասավանդելով հայոց լեզու և արաբերեն:

Ամուսնացել է հալեպաբնակ երիտասարդի հետ, ունի երեք զավակ։ Նրանցից ավագը ապրում և ստեղծագործում է Դամասկոսում` թրքագետ է, լրագրող։ Աղջիկը Լաթաքիայում է ապրում իր ընտանիքի հետ, իսկ ինքը սիրիական պատերազմից հետո տեղափոխվել է կրտսեր որդու մոտ, ով ապրում և աշխատում է ԱՄԷ-ի Տուպայ քաղաքում:

Երբ խոսում է հայրենիքի մասին, հնարավոր չէ չնկատել նրա մեծ  խանդավառությունն  ու սերը հայրենիքի հանդեպ և այն անժխտելի փաստը, որ չի կարողանում և չի ուզում զատել Սիրիան Հայաստանից.

Read More »Հայրենիքի կարոտը հոգում լուռ պահած

57-ամյա Հակոբ Թամիրյանը կնոջ և երկու երեխաների հետ Սիրիայից Հայաստան է տեղափոխվել 2014թ.։ Ծննդավայր Հալեպից պատմական հայրենիք տեղափոխվելու պատճառ դարձավ Սիրիայում բռնկված քաղաքացիական պատերազմը, ինչը սպառնալիք դարձավ նաև այդ երկրում ապրող հայկական համայնքի համար։ Ինչպես Թամիրյանն է ասում, Սիրիայից մեկնելն ինքնին շատ դժվար էր, քանի որ հստակ որոշում չի կայացվել, այլ վախի մթնոլորտում ապրելով և վտանգը զգալով՝ նպատակ է դարձել օր առաջ հեռանալ այնտեղից՝ ինչ ճանապարհով էլ լինի։ Թամիրյանը մասնագիտությամբ գաստրոէնտերոլոգ-թերապևտ է։ Նա իր ընտանիքով նախ հաստատվեց Երևանում, այնուհետև տեղափոխվեց Գավառ։ Մայրաքաղաքից տեղափոխվելու պատճառը պարզ էր. աշխատանքի առաջարկն առաջինը Գավառից եղավ, իսկ սպասելու այլևս ժամանակ չկար։

Գավառի բժշկական կենտրոնում թերապևտի թափուր աշխատանքի մասին տեղեկանալով՝ անմիջապես դիմել է և 15 օր անց ընդունվել աշխատանքի։ Առաջին մեկ ու կես տարին Թամիրյանն ամեն օր Երևանից էր մեկնում աշխատանքի։ Իսկ երբ նշանակվեց նույն բժշկական կենտրոնի ինֆեկցիոն բաժանմունքի վարիչ, արդեն հնարավորություն ունեցավ նաև տուն վարձել Գավառում։ Այժմ աշխատանքային օրերին Թամիրյանն ապրում և աշխատում է Գավառում, իսկ հանգստյան օրերին գալիս է Երևան՝ ընտանիքի մոտ։

Read More »Հալեպից Գավառ. բժիշկ Հակոբն առանց սահմանների

Գալինե Չամիչյանն արդեն հինգերորդ տարին է իր ծնողների և քրոջ հետ ապրում է Երևանում։ Գալինեն կամ Գալլան (այսպես են նրան դիմում ընկերները) ծնունդով Հալեպից է։ Երբ Սիրիայի քաղաքացիական պատերազմը սկսվեց, նա վեցերորդ դասարանում էր։ 

«Ամեն ինչ շատ լավ էր մինչև պատերազմը: Մի օր, առավոտյան 9-ին պայթյուն լսվեց. պատուհանները ճնշումից կոտրվեցին: Մենք դպրոցում էինք։ Աշակերտներին արագ իջեցրին առաջին հարկ, մի քանի րոպե հետո հայրս եկավ ինձ տուն տանելու», – պատմում է Գալլան։

Նա հիշում է, որ փողոցում կրակոցներ էին հնչում, այդ պատճառով հայրը շատ արագ էր մեքենան վարում: «Երբ հասանք տուն, մայրս խնդրեց գնամ իմ սենյակ: Ես զանգահարեցի ընկերուհուս, ում հետ սկսեցինք քննարկել այդ օրվա դեպքը, քանի որ մեզ ոչինչ չէին ասում: Ամեն ինչ հասկացա, երբ հեռուստացույցը միացրի: Հայտնում էին այդ օրվա դեպքի մասին»։

2012թ.՝ Ռամադանի օրերին, Գալլայի ընտանիքը որոշեց մեկ ամսով մեկնել Բրյուսել, սակայն Բրյուսելից հետևելով Սիրիայում շարունակվող հակամարտությանը՝ որոշեց ավելի երկար մնալ Եվրոպայում։ Այնուհետև նրանք ընտանիքով տեղափոխվեցին Լիբանան, բայց ինչպես ասում է Գալլան, այնտեղ չհարմարվելով՝ որոշեցին տեղափոխվել Հայաստան:

«Սկզբից շատ դժվար էր, բայց հիմա ունեմ շատ լավ ընկերներ: Պատրաստվում եմ հաջորդ տարի դիմել Ամերիկյան համալսարան»,- ասում է նա։

Read More »Սիրիական պատերազմի սկիզբը Գալինեի հուշերում

Ծափաթաղը Սևանա լճի ափին գտնվող փոքրիկ համայնք է, որն ամռան շրջանում դառնում է զբոսաշրջիկների սիրելի վայրերից մեկը՝ շնորհիվ համայնքում գտնվող միակ հյուրանոցի։ Նախորդ ամառ արձակուրդս անցկացրի հենց այստեղ, ուր այցելել էի քեռակնոջս և զարմուհուս հետ։

Երեւանից 126 կմ հեռավորության վրա գտնվող այս գյուղն ունի մոտ 400 բնակիչ։ Այստեղ հիմնականում զբաղվում են անասնապահությամբ և ձկնորսությամբ: 

Հյուրանոցի աշխատողների մեծ մասը եւս այս գյուղից են։ Ճաշարանի մատուցողուհու խոսքով՝ գյուղի դպրոցն ունի ընդամենը 20-30 աշակերտ։

Տուրիստական սեզոնի շնորհիվ ակտիվանում է նաեւ ծափաթաղցիների կյանքը։ Առաջին հայացքից տպավորությունն այնպիսին է, որ գյուղի բնակիչներն ապրում են աշխարհից կտրված, բայց իրականում նրանք շատ լավ ծանոթ են նորարարական հնարքներին։ Ինձ տպավորեց այն, որ գյուղի գրեթե բոլոր տների տանիքներին առկա են արևային ջրատաքացման համակարգեր։

[[wysiwyg_imageupload:270:]]Հյուրանոցից ճաշարան տանող մոտ 400 մետր ճանապարհահատվածը պատճառ է դառնում շփվելու, ծանոթանալու տեղացիների հետ, ինչին նրանք մեծ սիրով ու ժպիտով են արձագանքում։ Այստեղ, ծանոթ թե անծանոթ, բոլորն իրար բարևում են։ Իսկ ճանապարհիս անփոխարինելի ընկերը սևուկ շնիկն էր դարձել, որին բոլորը սիրում եւ կերակրում էին։

Read More »Ծափաթաղը իմ սրտում

Մայիսի 13-ին Կարմիր խաչի մի խումբ կամավորներ, այցելելով Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, շրջեցին եւ ծանոթացան հոգեւոր կենտրոնին պատկանող թանգարաններին։ Խմբին ողջ ընթացքում ուղեկցում էին Մայր Աթոռի արխիվի և թանգարանների տնօրեն Տեր Ասողիկ քահանա Կարապետյանն ու գործավար քարտուղար Մերի Սերոբյանը՝ սիրալիր պատասխանելով Կարմիր խաչի կամավորների հարցերին։

Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածինը, հանդիսանալով համայն հայության հոգևոր կենտրոնը, իր հովանու տակ է վերցրել եւ ներկայացնում է հայկական պատմամշակութային ժառանգությունը: Առկա երեք թանգարաններում զետեղված են մեծագույն արժեք ունեցող իրեր, սրբություններ, որոնք սկզբնական շրջանում պահվել են եկեղեցիներին կամ արքայական պալատներին կից գանձարաններում։ Ըստ Տեր Ասողիկի, 16-17-րդ դդ. ճանապարհորդական օրագրերում կան հիշատակություններ, թե ինչպես օտարազգի ճանապարհորդները, լինելով  Սբ. Էջմիածնում,  հնարավորություն են ունեցել տեսնելու Մայր Աթոռում պահվող եկեղեցական գանձերը, սուրբ մասունքներն ու  եկեղեցական  արվեստի առարկաները:

[[wysiwyg_imageupload:268:]]

Read More »Էջմիածնի գանձերը

34-ամյա Մարինա Փոկրավորյանը Հալեպ քաղաքից է: Ընտանիքի հետ Հայաստան է գաղթել սիրիական պատերազմի պատճառով, ունի երկու մանկահասակ երեխա: Մարինան մասնագիտությամբ հաշվապահ է, ավարտել է Սիրիայի տնտեսագիտական համալսարանը, տիրապետում է հինգ լեզուների` հայերեն, արաբերեն, անգլերեն, ֆրանսերեն և թուրքերեն:

Այնուամենայնիվ, Հայաստան տեղափոխվելով, Մարինան գիտակցում է, որ նոր միջավայրում մասնագիտությամբ աշխատելը նոր գիտելիք է պահանջելու, եւ առաջին բանը, որ մտքով անցնում է` փուչիկների ձևավորման ծառայություն հիմնելն է, ինչն իր սիրած զբաղմունքն էր Սիրիայում: Նրա ձգտումներին ու ցանկությանն իրականանալու թևեր է տալիս Մարինայի ամուսինը` Գրիգոր Խարաջյանը, ով Հալեպում երկար տարիներ աշխատել է որպես խառատ: Գրիգորն ինքն է ստանձնում այս գործի համակարգումը և, չնայած բազում դժվարություններին ու խնդիրներին, կարողանում է շուկայում ճանաչում ձեռք բերել, ունենալ մշտական պատվիրատուներ:

«Ուզեցինք ուրախութիուն մտցնել ժողովուրդին մեջ: Երբ ձևավորուած փուչիկները կտեսնին, երեցներն ալ, փոքրերն ալ շատ կուրխնան: Քեզ ալ դուր կգա, երբ ժողովուրդին մեջ դու ուրախութիուն ես դնում»,- ասում է Մարինան:

Read More »Magic Puchik. երբ սիրելի զբաղմունքը եկամտի աղբյուր է դառնում

Երբ  հարկ է լինում բացատրել, թե ինչպես է հնարավոր հասնել իմ ծննդավայր,  արմատացած մի խոսք ունեմ` «ուղիղ ճանապարհով գնում եք այնքան, մինչև ասֆալտն ավարտվի, ապա ևս 2 կմ անցնելով` հայտնվում եք Փշատավանում` Հայաստանի  սահմանամերձ գյուղերից մեկում»։

Փշատավանը տարիներ առաջ հարուստ էր փշատենիներով, բայց հիմա գյուղի անունը խորհրդանշող ծառերից հատ ու կենտ կարելի է հանդիպել։ Այսօր գյուղի ոչ պաշտոնական խորհրդանիշը խաղողի վազերն են դարձել։ Համայնքում յուրաքանչյուր ընտանիք առնվազն մեկ խաղողի այգի ունի, որով էլ պարծենում ու հպարտանում է։

Փշատավանցին տարվա ցանկացած եղանակի համագյուղացուն հանդիպելիս բարևից հետո առաջին հարցը, որ տալիս է, խաղողի այգու մասին է։

Գարնանը հարցնում է՝ «հո՞ խաղողը ցուրտը չի տարել» կամ էլ՝ «արդեն էտե՞լ ես վազերը», ամռանը՝ «հասցրե՞լ ես սուտ տալ այգիները» (խաղողի վազերն ավելորդ տերևներից ազատել), «հո՞ հիվանդություն չկա բաղի մեջ», «քանի՞ անգամ ես ջրել այգիները»։ Աշնան հարցերը բերքի շուրջ են՝ «ո՞նց է խաղողի բերքը», «ինչքանո՞վ ես ծախելու», «շա՞տ է նեխածը մեջը», «արդեն թաղե՞լ ես բաղերը», ձմեռվա հարցերը հիմնականում հաջորդ տարվա կանխատեսումներին են վերաբերում` «մյուս տարի տեսնես` ի՞նչ գին կունենա»:

Read More »Մեր գյուղն ապրեցնող խաղողի այգիները

Մայիսի 14-ին՝ Երևանի ավագանու ընտրությունների օրը, արձանագրվել է լրագրողների նկատմամբ բռնությունների 2 և տարատեսակ խոչընդոտումների 4 դեպք։

Մասնավորապես, մայրաքաղաքի Նար-Դոս փողոցում տեղակայված Հայաստանի Հանրապետական կուսակցության շտաբում հարձակվել են «Ազատություն» ռադիոկայանի լրագրող Սիսակ Գաբրիելյանի վրա, քաշքշել ու հարվածել նրան։ Իսկ Էրեբունի վարչական շրջանում գտնվող թիվ 64 դպրոցում (10/29 ընտրատեղամաս) բռնություն է կիրառվել Armtimes.com լրատվական կայքի թղթակից Տաթև Խաչատրյանի նկատմամբ։ Վերջինիս աշխատանքը խոչընդոտվել է նաև Մալաթիա-Սեբաստիա համայնքի 7/46 ընտրատեղամասում։ Aravot.am-ի լրագրող Հռիփսիմե Ջեբեջյանի նկատմամբ ևս ճնշում է գործադրվել նույն տեղամասում։ Մասնագիտական օրինական գործունեության խոչընդոտումների են բախվել նաև 1in.am կայքի թղթակից Մարիամ Գրիգորյանը՝ Էրեբունի համայնքի 10/28 տեղամասում, Hraparak.am-ի լրագրող Սոնա Ադամյանը՝ Նորքի 2-րդ զանգվածում գտնվող Առևտրի քոլեջում (2/50 ընտրատեղամաս)։   

Նմանատիպ փաստեր են արձանագրվել նաև քարոզարշավի ընթացքում. ճնշումների են ենթարկվել Aravot.am-ի թղթակից Նելլի Գրիգորյանը և «Հայկական ժամանակ» թերթի լրագրող Աննա Զախարյանը։ Ձևավորված արատավոր ավանդույթի համաձայն՝ այս ընտրությունների ժամանակ ևս լրագրողների նկատմամբ հարձակումներն ահագնացան, ինչը թույլ չտվեց նրանց ազատ և անկաշկանդ լուսաբանել այդ կարևոր գործընթացը։

Read More »Հայտարարություն. Բռնություն լրագրողների նկատմամբ Երեւանի ավագանու ընտրությունների օրը